ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΕΚΠ/ΚΩΝ Π.Ε ΠΕΙΡΑΙΑ «Η ΠΡΟΟΔΟΣ» ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ Β’ ΤΑΚΤΙΚΗΣ Γ. Σ. (24/5/2017)

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΣΥΓΚΥΡΙΑ

Η Β’ Τακτική Γενική Συνέλευση του Συλλόγου μας πραγματοποιείται σε ένα περιβάλλον που βαριά ρίχνει τη σκιά της στην κοινωνία και την εκπαίδευση η νέα συμφωνία κυβέρνησης δανειστών που επικυρώθηκε στις 18/5/2107 από την κυβερνητική πλειοψηφία. Η συμφωνία αυτή προβλέπει μειώσεις των συντάξεων, μειώσεις των μισθών ακόμα και των πιο χαμηλόμισθων εργαζόμενων μέσω της μείωσης του αφορολόγητου, ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, χτύπημα των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων, ξεπούλημα του δημόσιου πλούτου, περικοπές στα επιδόματα τέκνων, φτώχειας, θέρμανσης, νέα αξιολόγηση και κινητικότητα στο Δημόσιο.

Τα ετήσια πλεονάσματα του 3,5% που προβλέπει η συμφωνία, διαιωνίζουν το έργο των αντιλαϊκών και αντιεκπαιδευτικών πολιτικών όλων των κυβερνήσεων των τελευταίων χρόνων, αφήνοντας ακόμα πιο βαθιές χαρακιές στο ήδη πληγωμένο σώμα των εργαζόμενων και των ανέργων. Την ίδια στιγμή, είναι τουλάχιστον εξοργιστική η στάση της μνημονιακής αντιπολίτευσης και ολόκληρου του πολιτικού κατεστημένου που μοιράζουν ξανά ψεύτικες υποσχέσεις για «έξοδο από τα μνημόνια» ενώ είναι εκείνοι που βύθισαν τη χώρα στη μνημονιακή κόλαση όλα τα προηγούμενα χρόνια.

Στην εκπαίδευση:

  • Οι 12 προτάσεις επιθετικού νεοφιλελευθερισμού του ΣΕΒ για το ελληνικό σχολείο που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, πολιτικές όπως «ανάπτυξη συστημάτων αξιολόγησης», αύξηση του διδακτικού ωραρίου ώστε να μειωθεί η ανάγκη για προσλήψεις αναπληρωτών και γονεϊκό δικαίωμα στην επιλογή εκπαίδευσης (δηλ. κουπόνια).
  • Η έκθεση του ΟΟΣΑ για την παιδεία (διαρροή στην εφημερίδα «Αυγή» 12/2) που προβάλλει αντίστοιχες θέσεις, όπως η αυτονομία των σχολείων με διαφοροποίηση της χρηματοδότησής τους, η έμφαση στο management με αναφορά στους «εκπαιδευτικούς ηγέτες», η επαναφορά της αυτοαξιολόγησης«μαζί με κάποιας μορφής εξωτερική αναφορά».
  • Οι ήδη γνωστές μνημονιακές επιταγές (Αύγουστος 2015), που προβλέπουν την προσαρμογή του διδακτικού ωραρίου των εκπαιδευτικών στις «βέλτιστες πρακτικές των χωρών του ΟΟΣΑ» και προδιαγράφουν τις προβλέψεις τόσο της αρχικής (Ιούλιος 2017) όσο και της οριστικής (Νοέμβριος 2017) έκθεσης του ΟΟΣΑ για την εκπαίδευση.
  • Η δήλωση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης από το βήμα του 10ου συνεδρίου της Ν.Δ. για «μία παιδεία βασισμένη στον υγιή ανταγωνισμό μεταξύ πολλαπλών επιλογών με γνώμονα πάντα την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών σκεπτόμενοι πρώτα από όλα, τους μαθητές, τους πραγματικούς πελάτες της παιδείας», που υιοθετεί ακραίες νεοφιλελεύθερες επιλογές όπως τα κουπόνια και η κατάργηση των ορίων των σχολείων.

Συγκροτούν μια ατζέντα εκπαιδευτικών αναδιαρθρώσεων με νεοφιλελεύθερο χαρακτήρα που επιδιώκουν να καθορίσουν τις επερχόμενες εκπαιδευτικές πολιτικές.

Η κυβέρνηση από τη μεριά της, είτε καταφεύγει σε αοριστολογίες, όπως το «εθνικό σχέδιο αξιολόγησης σχολικών μονάδων», μέσα από τις οποίες επιχειρεί να συμβιβάσει τα ασυμβίβαστα, αφήνοντας έτσι την πρωτοβουλία στις δυνάμεις της αγοράς, είτε επιδίδεται σε επικοινωνιακά παιχνίδια, όπως οι εξαγγελίες για μαζικούς διορισμούς και γενίκευση της 2χρονης υποχρεωτικής προσχολικής αγωγής, που γρήγορα διαψεύδονται και ματαιώνονται.

Ήδη οι μνημονιακές πολιτικές απαγορεύουν τους διορισμούς μόνιμων συναδέλφων εδώ και έξι χρόνια. Τη θέση όσων συνταξιοδοτούνται παίρνουν κακοπληρωμένοι συνάδελφοι αναπληρωτές. Συνάδελφοι με μειωμένα εργασιακά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα, συνάδελφοι που καλούνται να επιβιώσουν με 8 ή 9 μισθούς το χρόνο, συνάδελφοι που δεν ξέρουν αν και που θα δουλεύουν του χρόνου, συνάδελφοι που πολλά χρόνια τώρα «αναπληρώνουν» τους εαυτούς τους. Έτσι, ο αριθμός των μόνιμων συναδέλφων μειώθηκε κατά 10.000 περίπου, ενώ ο αριθμός των περίπου 20.000 αναπληρωτών που προσλαμβάνονται κάθε χρόνο για να λειτουργήσουν τα σχολεία πλησιάζει πια το 15% του συνολικού εκπαιδευτικού προσωπικού και των δυο εκπαιδευτικών βαθμίδων. Ως αποτέλεσμα αυτής της συνθήκης τα σχολεία και οι εκπαιδευτικοί αδυνατούν σχεδιάσουν και να προγραμματίσουν τη δουλειά τους, ενώ έχει τελικά «καθιερωθεί» ο πρώτος μήνας κάθε σχολικής χρονιάς να είναι μήνας «προσαρμογής», όπου τα ωρολόγια προγράμματα αλλάζουν από μέρα σε μέρα ως ότου κάπου στα μέσα του Οκτώβρη συμπληρωθούν τα κενά.

Οι μνημονιακές πολιτικές απαγορεύουν επίσης τη θεσμοθέτηση εκείνων των μεταρρυθμίσεων που θα στήριζαν το δημόσιο σχολείο στον αγώνα του να μορφώσει όλα τα παιδιά. Μεταρρυθμίσεις όπως η γενίκευση της δίχρονης προσχολικής αγωγής και του δωδεκάχρονου υποχρεωτικού σχολείου, η στελέχωση της ειδικής αγωγής σε κάθε της μορφή (από το ειδικό σχολείο και το τμήμα ένταξης ως την διάγνωση και την παράλληλη στήριξη), η στελέχωση δομών για την έγκαιρη και αποτελεσματική αντιμετώπιση της σχολικής αποτυχίας, η καθιέρωση εργαστηριακών μαθημάτων (φυσική, εικαστικά, θέατρο) με την ταυτόχρονη παρουσία δύο εκπαιδευτικών είναι αδύνατον να σχεδιαστούν, να προγραμματιστούν και να μπουν σε εφαρμογή.

Οι υπουργικές αποφάσεις για το Δημοτικό και το Νηπιαγωγείο συνεχίζουν να οργανώνουν το σχολείο σε αντιπαιδαγωγική κατεύθυνση κατακερματίζοντας την εκπαιδευτική διαδικασία και αλλοτριώνοντας την παιδαγωγική σχέση.

Το εκπαιδευτικό κίνημα οφείλει να αποκρούσει αυτές τις πολιτικές και να ρίξει όσο βάρος του αναλογεί προς την κατεύθυνση υπεράσπισης του δημόσιου χαρακτήρα της εκπαίδευσης. Η ώρα είναι τώρα! Γιατί ό,τι εφαρμόζεται δύσκολα ανατρέπεται, γιατί ό,τι χάνεται είναι κομμάτι της ζωής μας, γιατί όσο προχωράνε τα μέτρα κυριαρχεί ένας πραγματισμός που μας δηλητηριάζει, που λέει ότι δεν γίνεται αλλιώς. Στη μνημονιακή εφταετία, μόνο η λαϊκή κινητοποίηση έφερε απονομιμοποίηση, ρωγμές, φραγμούς, καθυστερήσεις κι έστω κάποιες μικρές νίκες απέναντι στην επίθεση κυβερνήσεων, ΕΕ και ΔΝΤ. Στην εκπαίδευση το ξέρουμε καλά, με το μπλοκάρισμα της εφαρμογής της αξιολόγησης, τη νίκη του αγώνα των απολυμένων εκπαιδευτικών της δευτεροβάθμιας, την αποτροπή των υποχρεωτικών μετακινήσεων, την προσμέτρηση της ώρας σίτισης ως διδακτικής για όλους τους εκπαιδευτικούς.

Στην κατεύθυνση αυτή στο Σύλλογό μας όλο το προηγούμενο διάστημα αναδείξαμε τα ζητήματα:

  • Της αξιολόγησης όπου, με την συλλογή 450 υπογραφών, η συντριπτική πλειοψηφία των μελών μας διακήρυξε – δύο χρόνια μετά τη ματαίωση αυτών των πολιτικών – την αντίθεσή της σε κάθε σκέψη για επαναφορά των πολιτικών αξιολόγησης.
  • Της υπεράσπισης του δικαιώματος των προσφυγόπουλων στην δημόσια εκπαίδευση ενάντια στην ξενοφοβία και το ρατσισμό
  • Της προσμέτρησης της ώρας σίτισης σε όλους τους εμπλεκόμενους εκπαιδευτικούς.
  • Της καθιέρωσης της δίχρονης υποχρεωτικής προσχολικής αγωγής και του αντισταθμιστικού ρόλου του ολοήμερου Νηπιαγωγείου.

Α. Για τα πεπραγμένα του Δ.Σ. της ΔΟΕ

Η πλειοψηφία του Δ.Σ. της Δ.Ο.Ε τη διετία που μας πέρασε (2015-2017) διακηρυκτικά κινήθηκε σε μια λογική καταγγελίας των μνημονιακών πολιτικών. Απέφευγε όμως με κάθε τρόπο να οργανώσει τον παραμικρό αγώνα για τη ρήξη και την ανατροπή αυτών των πολιτικών. Δηλαδή κινήθηκε στο δίπολο όχι στα μνημόνια, όχι και σε οποιαδήποτε ρήξη με τις μνημονιακές πολιτικές. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αποτελεί η στάση της στο δημοψήφισμα τον Ιούλιο του 2015: Η άρνηση της να πάρει θέση την τοποθέτησε στην ίδια πλευρά με τους εργατοπατέρες της ΓΣΕΕ, τα συστημικά μέσα ενημέρωσης και το «κόμμα» του ευρώ. Η πλειοψηφία του Δ.Σ. «κρύφτηκε» πίσω από τις αποφάσεις της ΑΔΕΔΥ. Οι όποιοι κλαδικοί αγώνες αναπτύχτηκαν ήταν αποσπασματικοί, χωρίς συνολικό σχέδιο αντιπαράθεσης. Σε κρίσιμα ζητήματα είτε δεν πήρε θέση (π.χ. επιλογή στελεχών εκπαίδευσης) είτε συντήρησε των αλληλοσπαραγμό στις αλληλοσπαρασσόμενες ομάδες στον κλάδο (π.χ. τροπολογία για την Ειδική Αγωγή).

Για τους λόγους αυτούς καταψηφίζουμε τα πεπραγμένα του Δ.Σ. της ΔΟΕ.

Β. Διεκδικητικό Πλαίσιο

1. Το σχολείο που βιώνουμε, το σχολείο που οραματιζόμαστε

1.1.Το σημερινό τοπίο στην εκπαίδευση – το σχολείο κρίσης

Από το 1990 με τα νομοσχέδια Κοντογιαννόπουλου ως και σήμερα, με πυξίδα και έμπνευση τις νεοφιλελεύθερες – νεοσυντηρητικές εκπαιδευτικές πολιτικές που προωθεί η ΕΕ και ο ΟΟΣΑ και συγκεκριμένα, με τις ποικιλώνυμες αναδιαρθρώσεις που προωθήθηκαν – με ιδιαίτερη μάλιστα ένταση στα χρόνια της κρίσης- η εκπαίδευση βρέθηκε μπροστά σε μια δομική επίθεση που ως κεντρικό της στόχο είχε:

Την ανάδυση στη θέση του δημόσιου, δωρεάν και καθολικού σχολείου, ενός ευέλικτου σχολείου της αγοράς και του κέρδους. Την οικοδόμηση ενός συστήματος εκπαίδευσης πολλαπλών ταχυτήτων και την μετατροπή του μορφωτικού αγαθού από κοινωνικό αίτημα σε εμπορικό προϊόν και του σχολείου σε επιχείρηση.

Αυτή η στοχοθεσία διαμόρφωσε -στη διάρκεια όλων αυτών των χρόνων- μια σειρά από αρχές που καθόρισαν τις ασκούμενες εκπαιδευτικές πολιτικές και συνοψίζονται στα ακόλουθα:

  • Η κρατική χρηματοδότηση για το δημόσιο σχολείο πρέπει να μειωθεί. Κάθε μορφωτικό σχέδιο για τις λαϊκές τάξεις είναι ξεπερασμένη φενάκη, δεν τους χρειάζεται. Η εκμάθηση μιας σειράς δεξιοτήτων τους αρκεί.
  • Η μόρφωση είναι ατομική υπόθεση και κάθε οικογένεια θα μορφώνει τα παιδιά της στο μέτρο των δυνατοτήτων της.
  • Η παιδαγωγική περιθωριοποιείται και συντηρητικοποιείται, στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τοποθετείται το εκπαιδευτικό management. Ο ιδανικός τρόπος λειτουργίας των σχολείων είναι αυτός των επιχειρήσεων, με το διευθυντικό δικαίωμα, την ιεραρχία, το συνεχή γραφειοκρατικό έλεγχο (my school), την ανισότητα των μισθών, τον ανταγωνισμό, την ανασφάλεια και την υπαγωγή όλων στο ατομικό όφελος.
  • Το εκπαιδευτικό δυναμικό που εμμένει σε «ξεπερασμένες ιδέες» περί μόρφωσης και γνώσης θα πειθαρχήσει με τον αξιολογικό μηχανισμό.
  • Τα νέα σχολικά βιβλία και η εξαιρετικά δύσκολη ύλη, διαμορφώνουν μια νέα σχολική πραγματικότητα.
  • Αποδομείται η ειδική εκπαίδευση, τα ειδικά σχολεία, τα τμήματα ένταξης και η  παράλληλη στήριξη αποψιλώνονται από μόνιμο εκπαιδευτικό, επιστημονικό και βοηθητικό προσωπικό.
  • Η σταθερή εργασία και η μονιμότητα στην εκπαίδευση, δίνει τη θέση της στην αποδόμηση των εργασιακών σχέσεων, στην ελαστική εργασία, στην ωρομισθία και τους μηδενικούς διορισμούς.

1.2. Το σχολείο των αναγκών και των οραμάτων μας

Στις σημερινές συνθήκες είναι προφανές ότι το σχολείο των αναγκών και των οραμάτων μας δε χωράει στα πλαίσια των μνημονίων και της ΕΕ, αντίθετα συμβαδίζει με τις αναγκαίες ρήξεις στα ζητήματα της οικονομίας και τις ιδεολογίας. Στη βάση αυτή υποστηρίζουμε ότι, σήμερα, χρειαζόμαστε ένα νέο μορφωτικό σχέδιο για το δημόσιο δωρεάν σχολείο που θα απαντά στις ανάγκες και τα προβλήματα της σημερινής εποχής.

Το σχέδιο αυτό, οφείλει να αναμετρηθεί με κάποια στοιχειώδη ερωτήματα: Ποιοι πρέπει να είναι οι σκοποί και οι στόχοι της εκπαίδευσης; Ποιος πρέπει να είναι ο προσανατολισμός της εκπαίδευσης και με ποιες βαθύτερες κοινωνικές διεργασίες συνδέονται αυτά; Αυτό το πρωταρχικό ερώτημα, θέτει τις πολιτικές, κοινωνικές και ιδεολογικές παραδοχές με βάση τις οποίες δομείται μια αντίληψη για την εκπαίδευση. Τα παρακάτω σημεία αποτελούν μια πρώτη συμβολή στη διαμόρφωση ενός τέτοιου σχεδίου:

Το δημόσιο σχολείο οφείλει να συμβάλλει στη διαμόρφωση ενός ανθρώπου με ισόρροπη σωματική, γνωστική, ηθική και καλλιτεχνική ανάπτυξη. Ενός ανθρώπου που αποκτά σφαιρική ανθρωπιστική μόρφωση αλλά και επιστημονικές και τεχνικές γνώσεις και ικανότητες οι οποίες αναφέρονται στους βασικούς κλάδους παραγωγής. Ενός ανθρώπου που προσπαθεί συστηματικά να προσεγγίσει ιδανικά όπως η αλληλεγγύη, η συντροφικότητα, η αυτοθυσία για το δημόσιο συμφέρον και η γενναιότητα της υπέρβασης του ατομικισμού.

Η εκπαιδευτική δομή που υπηρετεί αυτούς τους σκοπούς είναι το ενιαίο δωδεκάχρονο υποχρεωτικό δημόσιο δωρεάν σχολείο και η δίχρονη υποχρεωτική προσχολική αγωγή(14χρονος εκπαιδευτικός σχεδιασμός). Αρχίζει από τα 4 έτη (δύο έτη προσχολική αγωγή) και φτάνει με ενιαία προγράμματα καθολικής μόρφωσης ως τα 18 χρόνια. Είναι υποχρεωτικό για όλα τα παιδιά και δεν περιλαμβάνει στο εσωτερικό του εξεταστικούς φραγμούς. Λειτουργεί με βάση ενιαία αναλυτικά προγράμματα και στόχους, παρέχει ομοιογενή εκπαίδευση, τουλάχιστον σε ότι αφορά ένα βασικό σώμα γνώσεων, για όλα τα παιδιά σχολικής ηλικίας. Το αναλυτικό πρόγραμμα πρέπει να είναι ενιαίο για να μην υπάρχουν συνεχείς επικαλύψεις.

Τοποθετεί στο κέντρο του την «Παιδαγωγική σχέση» με στόχο την ανάδειξη εκείνης της παιδαγωγικής αλληλεπίδρασης που οδηγεί τους μαθητές να συλλαμβάνουν και να ερμηνεύουν τους νόμους και τις αντιφάσεις που συγκροτούν το κοινωνικό γίγνεσθαι αλλά και να διαμορφώνουν τις δυνατότητες για την υπέρβασή του. Στα πλαίσια μια τέτοιας παιδαγωγικής σχέσης ο/η εκπαιδευτικός δεν αντιμετωπίζει τα προς γνώση αντικείμενα ως «καταθέσεις» που πρόκειται να παραδοθούν στους μαθητές, αλλά ως ιδέες για κριτικό στοχασμό στα πλαίσια του οποίου τόσο οι μαθητές όσο και ο δάσκαλος συνεργάζονται.

Στο βασικό σώμα των γνώσεων που παρέχονται σε όλα τα παιδιά, πρέπει να περιλαμβάνεται η διδασκαλία της γλώσσας, των φυσικών επιστημών, των μαθηματικών και των επιστημών του ανθρώπου, των ξένων γλωσσών και των καλλιτεχνικών δημιουργημάτων του πολιτισμού και να ικανοποιείται η ανάγκη για άθληση και σωματική ευεξία. Με στόχο τη βαθιά και ολοκληρωμένη γνώση, την καλλιέργεια της κριτικής σκέψης κόντρα στις δεξιότητες και τον κατακερματισμό της γνώσης. Με δυνατότητα επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης, συνεργατικής διδασκαλίας και συνδιδασκαλίας, με εργαστηριακά μαθήματα (φυσική, εικαστικά, θέατρο)και αντισταθμιστική εκπαίδευση (ενισχυτική διδασκαλία, Τάξεις υποδοχής, Τμήματα Ένταξης, παράλληλη στήριξη). Με τη λειτουργία δημιουργικών δραστηριοτήτων (χορωδία, αθλητική, εικαστική, θεατρική ομάδα, εργαστήριο πληροφορικής κ.ά.) ώστε να καλύπτονται ολόπλευρα οι ανάγκες των μαθητών και όλοι οι εκπαιδευτικοί να μένουν στο σχολείο, να αποκτούν ουσιαστική σχέση με αυτό και με τους μαθητές του. Καμία θέση δεν έχουν στο σχολείο τα εθνικιστικά μισαλλόδοξα κηρύγματα, η θρησκευτική κατήχηση και τα ρατσιστικά ιδεολογήματα.

Οι μέθοδοι που επιλέγονται για τη διδασκαλία όλων των παραπάνω, πρέπει να εμπλέκουν ενεργά το μαθητή στη διαδικασία της γνώσης, να τον βοηθούν να την κατακτά με την ενεργή συμμετοχή του, να προωθούν τις ομαδοσυνεργατικές διαδικασίες και να προσαρμόζονται στον τρόπο που μαθαίνει το παιδί σε κάθε ηλικία.

Τα αναλυτικά προγράμματα και σχολικά εγχειρίδια πρέπει, υπηρετώντας τις παραπάνω στοχεύσεις και εξειδικεύοντάς τες ανά σχολική τάξη, να αντιστοιχούν στο στόχο της γενικής μόρφωσης και της ανάπτυξης της κριτικής σκέψης όλου του μαθητικού πληθυσμού. Το σχολείο πρέπει να καλλιεργεί την ικανότητα των μαθητών να σκέπτονται, να διατυπώνουν τις απόψεις τους, να διαμορφώνουν κριτική σκέψη και συνείδηση. Στο σχολείο πρέπει και μπορούν να αποτελούν αντικείμενο διδασκαλίας, μελέτης, επεξεργασίας και συζήτησης, τα κρίσιμα κοινωνικά προβλήματα που αφορούν τη λαϊκή οικογένεια και τα παιδιά της.

Το σχολείο πρέπει να στοχεύει στην «μορφωτική ισότητα». Αυτή η αρχή κινείται σε εντελώς αντίθετη λογική από τα ιδεολογήματα των «ίσων ευκαιριών», της «αξιοκρατίας» και της «αριστείας». Η αρχή της «μορφωτικής ισότητας» απαιτεί τη θετική διάκριση υπέρ εκείνων που αντιμετωπίζουν περισσότερες δυσκολίες. Αυτό σημαίνει αναβαθμισμένες υποστηρικτικές δομές, τμήματα ένταξης, τμήματα ενισχυτικής διδασκαλίας και παράλληλης στήριξης. Σημαίνει ενίσχυση και στήριξη της ειδικής αγωγής σε αντιπαράθεση με τις πολιτικές αποδόμησής της. Κάθε προσπάθεια αποτελεσματικών αντισταθμιστικών εκπαιδευτικών πολιτικών με στόχο τη μορφωτική ισότητα – που περιγράψαμε πιο πάνω- απαιτεί την αναμόρφωση του θεσμού του Σχολικού Συμβούλου και τη διεκδίκηση νέων συμβουλευτικών δομών που θα γεφυρώνουν το χάσμα ανάμεσα στο σχολείο και τον άμεσο κοινωνικό περίγυρό του.

Το καλό δημόσιο σχολείο είναι ακριβό σχολείο. Χρειάζεται εκπαιδευτικούς, επιστημονικό προσωπικό (π.χ. ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς κλπ), βοηθητικό προσωπικό (φύλακες, καθαριστές/στριες, κλπ.), με μόνιμη και σταθερή εργασία. Χρειάζεται κατάλληλους χώρους και υποδομές. Χρειάζεται βιβλιοθήκες, εργαστήρια, χώρους άθλησης και πολιτισμού, χώρους χαλάρωσης και σίτισης. Χρειάζεται επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, οργανωμένη σε διάφορα επίπεδα και συνδεδεμένη με τη διδακτική πράξη, κάτι που απαιτεί εκπαιδευτικές άδειες. Για όλους αυτούς τους λόγους είναι απαραίτητη η αύξηση των δαπανών για την παιδεία στο 15% του ΓΚΠ.

Η μάθηση χρειάζεται χρόνο. Το σχολείο πρέπει να δίνει στους μαθητές τη δυνατότητα να αφομοιώσουν ενεργητικά τις παρεχόμενες γνώσεις σε χρόνους οι οποίοι διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Γι’ αυτό είναι απαραίτητη η μείωση της ύλης και η ανακατανομή της στα πλαίσια του δωδεκάχρονου σχολείου. Γι’ αυτό χρειάζονται νέα αναλυτικά προγράμματα και βιβλία και απαιτείται η μείωση του αριθμού των μαθητών ανά τμήμα ώστε να υπάρχει δυνατότητα ομαδικής εργασίας και εξατομικευμένης διδασκαλίας.

Το σχολείο πρέπει να είναι χώρος δημιουργίας και χαράς και όχι καταναγκασμού. Σε αυτό το πλαίσιο μπορούμε να οραματιστούμε μια νέα σχέση μεταξύ της πειθαρχίας που απαιτεί η γνώση και του σεβασμού της παιδικής ηλικίας και των παιδικών αναγκών και ενδιαφερόντων. Μια σχέση που δεν θα μετατρέπει το σχολείο σε χώρο καταναγκασμού αλλά, από την άλλη, δεν θα υποτάσσεται και στις αυθόρμητες επιθυμίες των παιδιών, θα ξεκινά από τις ανάγκες και τα βιώματα τους για να υπηρετήσει μορφωτικούς και κοινωνικούς στόχους.

Η μόρφωση, ως ένας στόχος που ξεπερνά την απλή κατοχή γνώσεων, ενώ ταυτόχρονα την εμπεριέχει, δεν μπορεί να επιδιωχθεί από ιεραρχικούς – γραφειοκρατικούς μηχανισμούς που στηρίζονται στον γραφειοκρατικό έλεγχο και τη μέτρηση. Απαιτεί την παιδαγωγική ελευθερία και την αυτονομία των εκπαιδευτικών. Ακόμη όμως και στο επίπεδο της απλής κατοχής γνώσεων ο γραφειοκρατικός έλεγχος και οι τεχνικές των τεστ διαστρέφουν τη διδασκαλία ιδιαίτερα όταν μετατρέπονται σε κρίσιμα σταυροδρόμια ελέγχου της «αξίας» μαθητών και δασκάλων. Όλες οι διεκδικήσεις για την κατάργηση του αξιολογικού πλέγματος πρέπει να συμπληρώνονται και από μια πρόταση για τη συλλογική λειτουργία της σχολικής κοινότητας. Συλλογική λειτουργία που καθορίζεται από τα μέλη της σχολικής κοινότητας και δεν ετεροπροσδιορίζεται από ένα πλέγμα τυπικών και έξωθεν θεσμοθετημένων διαδικασιών. Συλλογική λειτουργία αυτορρύθμισης στο εσωτερικό της σχολικής κοινότητας, από αυτήν για αυτήν, χωρίς ποσοτικοποιήσεις με ενεργητική την συμμετοχή εκπαιδευτικών, γονιών και μαθητών με βάση τη διακριτότητα των ρόλων τους.

Ο Σύλλογος Διδασκόντων ως ανώτερο και κυρίαρχο όργανο, πρέπει να έχει αναβαθμισμένο διοικητικό και παιδαγωγικό ρόλο και θεσμοθετημένη πρωταγωνιστική θέση στη διαδικασία προγραμματισμού-σχεδιασμού, του εκπαιδευτικού έργου. Με συχνές, τακτικές συνεδριάσεις όπου συλλογικά οργανώνεται ο προγραμματισμός του εκπαιδευτικού έργου και αντιμετωπίζονται όλα τα παιδαγωγικά ζητήματα. Με διευθυντή/συντονιστή, αιρετό και ανακλητό συνάδελφο που θα έχει διδακτικά καθήκοντα και τις ίδιες μισθολογικές απολαβές με όλους τους υπόλοιπους εκπαιδευτικούς και ανώτατο όριο θητείας.

Όλα τα παραπάνω, δεν είναι παρά μια μικρή συμβολή στη συλλογική προσπάθεια να διαμορφώσουμε προγραμματικό λόγο για το σχολείο. Ωστόσο, πραγματικές διεκδικήσεις για το σχολείο θα υπάρξουν στο βαθμό που υπάρξουν πραγματικοί συλλογικοί αγώνες για το περιεχόμενο της δουλειάς μας.

2. Ειδική Αγωγή

Η ειδική εκπαίδευση αποτελεί για μεγάλο χρονικό διάστημα και με διαφορετικές κυβερνήσεις πεδίο νεοφιλελεύθερων σχεδιασμών. Οι κατακτήσεις του εκπαιδευτικού και γονεϊκού κινήματος που απαίτησαν και επέβαλλαν, έστω και μερικώς, την εκπαίδευση των μαθητών με αναπηρίες και ειδικές ανάγκες σε εκπαιδευτικά περιβάλλοντα που θα υποστηρίζουν τις μορφωτικές και κοινωνικές ανάγκες τους, δέχονται σφοδρή επίθεση. Τα τελευταία χρόνια επιχειρείται η αποδόμηση των σταθερών δομών της, αντί για την ενίσχυσή της, ενώ ακόμα και σήμερα ένα μεγάλο τμήμα του ειδικού πληθυσμού βρίσκεται εκτός δημόσιων σχολικών δομών.

Οι κυριαρχία των ελαστικών σχέσεων εργασίας στο χώρο της ειδικής αγωγής αντανακλώνται ως ένα βαθμό και στις αντιστοίχως ρευστές εκπαιδευτικές δομές που υλοποιούν οι εκπαιδευτικές πολιτικές όλων των κυβερνήσεων. Η πολύχρονη αδιοριστία των εκπαιδευτικών που περιπλανώνται για πάνω από δεκαετία ανά την Ελλάδα ως αναπληρωτές, η διαρκώς μειούμενη χρηματοδότηση για τις παράλληλες στηρίξεις, τα 5μηνα που στελεχώνουν τις σταθερές δομές ειδικής εκπαίδευσης είναι κοινός τόπος.

Στην ειδική αγωγή, όπου η παιδαγωγική σχέση εκπαιδευόμενου και εκπαιδευτή έχει κεντρική σημασία, θεωρούμε παιδαγωγικά απαράδεκτο:

α) Την έλλειψη σταθερού και μόνιμου προσωπικού για την στελέχωση όλων των δομών της ειδικής αγωγής. Η πολύχρονη αδιοριστία, η εργασιακή ανασφάλεια, η μετακίνηση μεταξύ δύο και περισσότερων σχολικών μονάδων καταστρατηγούν τα βασικά μορφωτικά δικαιώματα των μαθητών με ειδικές ανάγκες και δίνουν στην εκπαίδευσή τους ευκαιριακό χαρακτήρα.

β) Ο εκπαιδευτικός της παράλληλης στήριξης  να μοιράζεται σε δύο ή και παραπάνω μαθητές. Ήδη, η παράλληλη στήριξη, υπολειτουργεί, ως part-time υποστήριξη (για 1 ή 2 μέρες την εβδομάδα), υποβαθμίζοντας διαρκώς τα μορφωτικά δικαιώματα των μαθητών και επιβεβαιώνοντας πως το περιεχόμενο του «σχολείου για όλα τα παιδιά», είναι  ένα φθηνό σχολείο με ρευστές δομές που δεν εξασφαλίζουν την αναγκαία σταθερή ειδική εκπαιδευτική παρέμβαση που έχουν ανάγκη οι μαθητές με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.

γ) Τη συμπλήρωση ωραρίου στην παράλληλη στήριξη. Σήμερα για τις ανάγκες της παράλληλης στήριξης, επιτρέπεται η υποστήριξη κάθε μαθητή μέχρι και από 4 διαφορετικούς εκπαιδευτικούς με κριτήριο όχι τις εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών αλλά τον περιορισμό των δαπανών. Πιθανό λοιπόν είναι το ενδεχόμενο μιας δραστικής μείωσης των προσλήψεων αναπληρωτών στην ειδική αγωγή από την επόμενη χρονιά αφού οι ανάγκες θα μπορούν να καλύπτονται από τα «περισσεύματα» των ωρών κάθε σχολείου. Η πρόσληψη αναπληρωτών γενικής αγωγής και η συμπλήρωση ωραρίου σε δομές ΕΑΕ μόνο στην περίπτωση που έχουν εξαντληθεί οι πίνακες αναπληρωτών ειδικής αγωγής μπορεί να γίνει αποδεκτή.

Η επιμόρφωση όσων εκπαιδευτικών γενικής αγωγής συμπληρώνουν ωράριο ή υπηρετούν στην παράλληλη στήριξη δεν μπορεί να έχει τον περιστασιακό και πρόχειρο χαρακτήρα. Μόνο η ύπαρξη σταθερών, μόνιμων και δημόσιων δομών εκπαίδευσης, μετεκπαίδευσης και επιμόρφωσης μπορεί να εξασφαλίσει τα μορφωτικά δικαιώματα των μαθητών με ειδικές ανάγκες και να υποστηρίξει την ένταξή τους στις τάξεις γενικής εκπαίδευσης.

3. Προσχολική Αγωγή

Πολλά χρόνια τώρα, το εκπαιδευτικό κίνημα θέτει ως αίτημα την εφαρμογή της δίχρονης προσχολικής αγωγής, της φοίτησης όλων των νηπίων και προνηπίων στο Δημόσιο Νηπιαγωγείο. Το 2006, κάτω από την πίεση της μεγάλης απεργίας μας, θεσμοθετήθηκε με το ν. 3518/2006, η υποχρεωτική φοίτηση των νηπίων για ένα έτος στο νηπιαγωγείο. Το αίτημα για δίχρονη δωρεάν και δημόσια υποχρεωτική προσχολική αγωγή και εκπαίδευση έμεινε σε εκκρεμότητα και χιλιάδες προνήπια βρέθηκαν έξω από το φυσικό τους χώρο, το Νηπιαγωγείο.

Στις 3 Μαΐου ο Υπουργός Παιδείας ανακοίνωσε την πρόθεσή του για τη θεσμοθέτηση της δίχρονης υποχρεωτικής φοίτησης στο Νηπιαγωγείο. Εξαγγελία που επανέλαβε και ο πρωθυπουργός στις 9 Μαΐου. Μια εξαγγελία που δεν συνοδεύτηκε, όπως θα έπρεπε, με δέσμευση για διορισμούς εκπαιδευτικών και για δημιουργία νέων νηπιαγωγείων, ούτε με δέσμευση για άμεση νομοθέτηση και εφαρμογή από τη φετινή σχολική χρονιά.

Ο Υπουργός Παιδείας, στην τελευταία συνάντηση που είχε με το ΔΣ της ΔΟΕ, δήλωσε ξεκάθαρα ότι δε θα νομοθετήσει ούτε το 2017 ούτε το 2018, αλλά στο τέλος του τριετούς πλάνου που έχουν για την Παιδεία κι ότι κάθε γονιός πρέπει να μπορεί να αποφασίζει που προτιμά να στέλνει το τετράχρονο παιδί του (σε νηπιαγωγείο ή παιδικό σταθμό). Αντί για θεσμοθέτηση της δίχρονης υποχρεωτικής προσχολικής αγωγής και εκπαίδευσης επαναφέρει ξεκάθαρα τη λογική της ευελιξίας στις δομές και στο εκπαιδευτικό προσωπικό και τη λογική των voucher για την παροχή υπηρεσιών, όπως γίνεται στους παιδικούς σταθμούς.

Εξαγγελίες του υπουργού και του πρωθυπουργού δεν μπορούν να μένουν μόνο σε επικοινωνιακό επίπεδο. Καλούμε την κυβέρνηση να προχωρήσει άμεσα στη θεσμοθέτηση της δίχρονης υποχρεωτικής προσχολικής αγωγής και εκπαίδευσης με μοναδική δομή το νηπιαγωγείο (για τις ηλικίες 4-6 ετών), με εξασφάλιση όλων των προϋποθέσεων για την ομαλή λειτουργία τους (υλικοτεχνικής υποδομής και αντίστοιχων συνθηκών σίτισης με το απαραίτητο εκπαιδευτικό και βοηθητικό προσωπικό).

Δεν μπορούμε βέβαια να μη στηλιτεύσουμε ότι, πριν ακόμα προλάβουν να δουν τη δημοσιότητα οι εξαγγελίες του Υπουργείου Παιδείας για δίχρονη υποχρεωτική προσχολική αγωγή, σειρά κειμένων και αποφάσεων φορέων εμφανίστηκαν ενάντια στη θεσμοθέτησή της και ενάντια στη σύνδεσή της με μοναδικό φορέα το Νηπιαγωγείο. Ένας ολόκληρος στρατός ιδιοτελών- συντεχνιακών συμφερόντων εμφανίστηκε να «υπερασπίζει» το δικαίωμα των γονιών για «ελεύθερη πρόσβαση» σε οποιαδήποτε δομή αναφέρεται στην προσχολική αγωγή.

Ιδιοκτήτες παιδικών σταθμών που θα αναγκαστούν να προσλάβουν νηπιαγωγούς με συμβάσεις, μισθούς και καθορισμένο έργο όπως αυτά προβλέπονται από το Υπουργείο Παιδείας. Δήμαρχοι που, ενώ κλείνουν νηπιαγωγεία στην περιοχή τους, δείχνουν να νοιάζονται για τους εργαζόμενους που χάνουν δήθεν τη δουλειά τους στους παιδικούς σταθμούς, χωρίς να μπορούν να εξηγήσουν μάλιστα πως θα συμβεί αυτό από τη στιγμή που απελευθερώνονται θέσεις για μικρότερα παιδιά (έως την ηλικία των 4 ετών), τα οποία αυτή τη στιγμή στερούνται τη δυνατότητα φοίτησης στους παιδικούς σταθμούς.   Είναι προφανές ότι αυτό που τους ενδιαφέρει κρύβεται κάτω από το επιχειρησιακό πρόγραμμα κατά της παιδικής φτώχειας και τα χρήματα ΕΣΠΑ που εισρέουν στα ταμεία τους.

Το ΔΣ του συλλόγου επισημαίνει ότι:

  • Ο ρόλος των νηπιαγωγών και βρεφονηπιοκόμων, όπως και των νηπιαγωγείων και των βρεφονηπιακών/παιδικών σταθμών είναι διαφορετικός και επιτελεί διαφορετικές και διακριτές μεταξύ τους λειτουργίες.
  • Οι προσπάθειες αμφισβήτησης των εργασιακών δικαιωμάτων και η δημιουργία συντεχνιακού χαρακτήρα αντιπαραθέσεων μεταξύ των εργαζόμενων αποτελούν πάγια τακτική όλων των μνημονιακών κυβερνήσεων στην προσπάθεια τους για ρευστοποίηση και συρρίκνωση των δομών Κοινωνικής Πρόνοιας (βρεφονηπιακοί/παιδικοί σταθμοί) αλλά και των δομών της Δημόσιας Εκπαίδευσης (νηπιαγωγεία).

4. Εκπαίδευση προσφύγων – μεταναστών

Η θέση ΟΛΩΝ των παιδιών ανεξάρτητα από φύλο, θρησκεία, καταγωγή είναι στα ΣΧΟΛΕΙΑ. Δεν είναι οι καταυλισμοί, οι παγωμένες μέρες και νύχτες σε σκηνές και πρόχειρα καταλύματα. Είναι η στέγασή με ανθρώπινες συνθήκες, η φροντίδα για σίτιση και η εκπαίδευσή τους μαζί με τα παιδιά μας. Γιατί και οι μνήμες μας είναι ζωντανές. Εμείς που ζούμε σ’ αυτόν τον τόπο, εγγόνια και δισέγγονα προσφύγων, παιδιά και εγγόνια και οι ίδιοι μεταναστών, δεν μπορούμε να ανεχτούμε ξενοφοβικές και ρατσιστικές κραυγές που κηρύττουν το φόβο και το μίσος.

Οι εκπαιδευτικοί του συλλόγου μας, με τον ίδιο αλληλέγγυο τρόπο που σταθήκαμε δίπλα στους συνανθρώπους μας στο λιμάνι του Πειραιά είτε με αποστολές τροφίμων, ρουχισμού και ειδών πρώτης ανάγκης είτε  με την δημιουργική απασχόληση των παιδιών, στεκόμαστε και στο πλευρό των προσφυγόπουλων αγωνιζόμενοι για το δικαίωμά τους στη μόρφωση και την αξιοπρεπή ζωή.

Στεκόμαστε στο πλευρό των προσφυγόπουλων για να τα προστατεύσουμε από τις πολιτικές αποκλεισμού και από το δηλητήριο του μίσους. Στηρίζουμε τη δουλειά των συναδελφισσών/φων μας στα σχολεία που εντάχτηκαν τα παιδιά και απαιτούμε από την κυβέρνηση να ικανοποιηθούν όλα τα δικαιώματά τους για συνεκπαίδευση με τα παιδιά των σχολείων μας όπως και για τη βελτίωση των όρων εκπαίδευσης και ζωής όλων των παιδιών μας.

Στη βάση των παραπάνω αρχών και θέσεων ΔΙΕΚΔΙΚΟΥΜΕ:

  • Ενιαία δημόσια δωρεάν δεκατετράχρονη εκπαίδευση (ενιαίο δωδεκάχρονο δημόσιο δωρεάν υποχρεωτικό σχολείο και δίχρονη υποχρεωτική προσχολική αγωγή και εκπαίδευση για όλα τα παιδιά 4 έως 6 στο δημόσιο Νηπιαγωγείο).
  • Στήριξη και ενίσχυση της ειδικής αγωγής. Άμεση κάλυψη όλων των αναγκών στις δομές ειδικής εκπαίδευσης. Παροχή παράλληλης στήριξης από ΕΝΑΝ εκπαιδευτικό ειδικής αγωγής, για ΚΑΘΕ ΜΑΘΗΤΗ που την έχει ανάγκη.
  • Μόνιμους και μαζικούς διορισμούς σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης και στην ειδική αγωγή, με βάση το χρόνο λήψης του βασικού πτυχίου και την προϋπηρεσία. Κανείς συνάδελφος από όσους δουλεύουν στην εκπαίδευση να μην χάσει τη δουλειά του. Διορισμός όλων των αναπληρωτών όλων των κλάδων και κατηγοριών.
  • Ενιαία κριτήρια υπηρεσιακών μεταβολών σε όλη την εκπαίδευση
  • Απόδοση οργανικών θέσεων στους μεταταγμένους στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση εκπαιδευτικούς.
  • Κατάργηση των Υπουργικών αποφάσεων για το δημοτικό σχολείο, το νηπιαγωγείο και της τροπολογίας για την ειδική αγωγή.
  • Καθιέρωση εργαστηριακών μαθημάτων (π.χ. φυσική, εικαστικά, θέατρο) και την ταυτόχρονη παρουσία δύο εκπαιδευτικών στην τάξη, την επαναφορά του εκπαιδευτικού υπεύθυνου ολοήμερου, τη θέσπιση νέων οργανικών θέσεων για την παράλληλη στήριξη κατά αντιστοιχία με το μέσο όρο των τελευταίων χρόνων και τη δημιουργία δομών έγκαιρης διάγνωσης και αντιμετώπισης του κινδύνου σχολικής αποτυχίας και δημιουργία οργανικών θέσεων σε αυτές.
  • Επαναφορά της ελεύθερης επιλογής των μαθητών/τριών στο μάθημα της β’ ξένης γλώσσας και της παράλληλης διδασκαλίας των γλωσσών.
  • Σύνδεση της παρεχόμενης ξενόγλωσσης εκπ/σης με το Κ.Π.Γ. και του μαθήματος της Πληροφορικής με το Κρατικό Πιστοποιητικό Γνώσεων – Δεξιοτήτων στη χρήση Η/Υ
  • Αποφασιστική στήριξη των παιδιών που αντιμετωπίζουν προβλήματα φτώχειας. Αναγνώριση της αξίας της μόρφωσης και της γνώσης.
  • Επανασχεδιασμός των αναλυτικών προγραμμάτων με τη συμμετοχή των εκπαιδευτικών της πράξης.
  • Ενιαία συλλογική σύμβαση εργασίας.
  • Όχι στην αξιολόγηση – χειραγώγηση. Παιδαγωγική ελευθερία και δημοκρατία στα σχολεία. Συλλογικές διαδικασίες προγραμματισμού και αποτίμησης του διδακτικού έργου με πρωταγωνιστή τον Σύλλογο Διδασκόντων.
  • Μόνιμη και σταθερή δουλειά και ενιαίος μισθός για όλους τους εκπαιδευτικούς, ανεξάρτητα από τη θέση τους στη διοίκηση. Ανώτατο όριο θητείας στις θέσεις στελεχών και επιστροφή τους στις τάξεις μετά από αυτό.
  • Καθολικό-δημόσιο-κοινωνικό ασφαλιστικό σύστημα.
  • Σύστημα επιμόρφωσης – μετεκπαίδευσης με απαλλαγή από τα διδακτικά καθήκοντα για όλους τους εκπαιδευτικούς. Να ξανανοίξουν τα διδασκαλεία.
  • Με ευθύνη του υπουργείου παιδείας δημιουργία όλων των απαραίτητων τάξεων υποδοχής και των αναγκαίων υποστηρικτικών δομών για την εκπαίδευση των παιδιών προσφύγων.

Γ. Πρόγραμμα Δράσης

  • Σε συντονισμό με τους υπόλοιπους Συλλόγους Π.Ε. οργανώνουμε, την εβδομάδα μετά το πέρας των σχολικών μαθημάτων (15/5), κινητοποίηση στο κέντρο της Αθήνας για την ανάδειξη και διεκδίκηση του αιτήματος της καθιέρωσης της 2χρονης Δημόσιας Υποχρεωτικής Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης.
  • Μπλοκάρουμε, με συγκεντρώσεις και καταλήψεις σε Διευθύνσεις και Περιφέρειες, οποιασδήποτε προσπάθεια υποχρεωτικών μετακινήσεων, συμπτύξεων τμημάτων, συγχωνεύσεων.
  • Με οποιοδήποτε πρόσφορο τρόπο αντιπαλεύουμε και ακυρώνουμε στην πράξη κάθε διαδικασία αξιολόγησης/αυτοαξιολόγησης.
  • Μέσα από διαδικασίες Γενικών Συνελεύσεων αποφασίζουμε απεργιακές κινητοποιήσεις σε κάθε περίπτωση ανακοίνωσης και προσπάθειας εφαρμογής μνημονιακών αντιεκπαιδευτικών μέτρων (αύξηση ωραρίου, αύξηση μαθητών ανά τμήμα κλπ.)
  • Συμβάλουμε στον πανεργατικό αγωνιστικό- απεργιακό συντονισμό για την ανατροπή των αντεργατικών, αντιλαϊκών πολιτικών.

Ο Πρόεδρος της Γ.Σ.

Χάνος Νίκος